Arı ve Arı Ürünleri

ARI VE ARI ÜRÜNLERİ ANA BİLİM DALI
Ana Bilim Dalımız, “Arı ve Arı Ürünleri" ile "Ekonomik Değerleri Yüksek Bitkilerin Tespiti ve Değerlendirilmesi" konularında eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetleri yürütmekte olan, çok disiplinli Tezli Yüksek Lisans Programı olarak kurulmuştur.
YÖK tarafından 2016 yılında tarım ve havza bazlı kalkınma alanında pilot üniversite olarak seçilen üniversitemizin, misyonuna uygun olarak, arıcılık alanında ülkemizde ve dünyada yaşanan gelişmeleri yakından takip etmek ve çeşitli dallarda teorik ve uygulamalı eğitimlerle bilimsel anlamda yapılan akademik çalışmalarda öncü olan kalifiye bireylerin ve akademik personellerin yetiştirilmesi hedeflenmektedir.
Bingöl Üniversitesi, "Bölgesel Kalkınma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşması" programı kapsamında "Tarım-Havza Bazlı Kalkınma" alanında pilot üniversite olarak seçilmiştir. Bu kapsamda “Arı ve Arı Ürünleri” ile “Ekonomik Değerleri Yüksek Bitkilerin Tespiti ve Değerlendirilmesi” ana başlıkları altında Üniversitemiz bünyesinde kurulan ve çalışmalarını sürdüren Pilot Üniversite Koordinasyon Merkez Birimi (PİKOM) çok disiplinli yeni bir tezli yüksek lisans programı açılımına karar verilmiştir.
Arıcılık, tarımsal bir faaliyet olması ile doğrudan; tozlaşma hizmeti ile bitkisel üretime dolaylı olarak; katkısının olması yanı sıra toprağa bağımlı olmayıp, arazili veya arazisi olmayan aileler için tek başına bir geçim kaynağıdır. Aynı zamanda ucuz ve kolay istihdam yaratan tüm dünyada yapılan en yaygın tarımsal faaliyetlerden biridir.
Ülkemizin sahip olduğu flora, iklim ve coğrafi koşullar içerisinde tüm yıla yayılabilen ve iş gücü oluşturmakta problem yaşanmayacak, tarımsal üretim içerisinde önemi gittikçe artan alternatif bir üretim koludur. Bu yönü ile kırsal kesimdeki işsizliğin önlenmesinde ve azaltılmasında, kuruluş maliyetininde de az olması ile de önem arz etmektedir.
Bingöl ili toplam arazi varlığının % 46’sı bozuk mera ve orman arazilerden oluşmaktadır. Ekim yapılamayan orman, çayır ve mera vasfındaki arazilerin fazla olduğu bölgemizde (ilimizdeki)istihdam genel olarak, başta arıcılık olmak üzere hayvancılık olarak şekillenmiştir. Bu durum bölgesel anlamda ilimiz için bir avantaj olup, yetişmiş kalifiye personel ihtiyacı hızla artmaktadır. Ülke genelinde arıcılık faaliyetlerinin yoğun olarak yapıldığı alanlara bakıldığında bu alanlar, çayır, mera, orman içi ve kenarı köyler ile tarla tarımımın yapılamadığı alanlardan oluştuğu görülmektedir. Bu alanların diğer önemli bir özelliği, hayvancılık ve arıcılık dışında her hangi bir tarımsal faaliyet için uygun olmamasıdır.
Türkiye'de arıcılık, çok eski yıllardan beri bir gelenek olarak yapılan sosyoekonomik bir faaliyettir. Türkiye sahip olduğu 7,9 milyon dolayındaki kovan varlığı ile dünyada üçüncü ve 105 bin ton dolayındaki bal üretimi ile dünyada dördüncü sıralarda yer almaktadır. Ancak bu önemli gelişmeye karşın, ülkemizde kovan başına ortalama bal üretimi 16 kg dolayında olup dünya ortalaması olan 20 kg'ın altındadır. Bununla birlikte, Türkiye'nin dünya bal ticaretinde %1.87'lik bir payla 10. sırada yer alışı sahip olunan kovan varlığı ve bal üretimiyle uyum sağlamamaktadır. Hem dünya bal ticaretindeki payımız hem de koloni başına bal üretimimiz dikkate alındığında, ülkemizin sahip olduğu mevcut arıcılık potansiyelinden yeteri kadar faydalanamadığımız ortaya çıkmaktadır.
Bingöl ili ve bulunduğu bölge, ekolojik yapısı ve doğal kaynaklar açısından zengin bir yapıya sahiptir. Bununla birlikte, nitelikli insan gücünün azlığı, tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin geleneksel yöntemlerle yapılması nedeniyle bilimsellikten uzak olması, tarım ve hayvancılıkta karşılaşılan hastalıklarla mücadeledeki yetersizlikler, doğal kaynakların bilinçsizce kullanılarak tahrip edilmesi, ürün kalitesi, verimi ve çeşitliliğinin yetersizliği gibi olumsuzluklar mevcuttur. Dolayısı ile var olan potansiyelin uygun bir şekilde değerlendirilerek toplumun ekonomik ve refah düzeylerinin arttırılması son derece önem arz etmektedir. Bölgede arıcılık diğer birçok sektörün önüne geçmiş ve bölge halkının büyük bir kısmının geçim kaynağı haline gelmiştir. Ayrıca, Bingöl ili ekonomik potansiyeli yüksek bitkiler açısından zengin bir floraya sahip oluşundan dolayı, arı ve arı ürünlerinin üretimi için uygun bir bölgedir.
refah düzeylerini ve ülke ekonomisine katkılarını artıracak sektörel rekabet stratejilerinin ortaya çıkarılması ve bölge illerinin sosyo-ekonomik gelişmişlik farkının azaltılmasına katkı sağlanması hedeflenmektedir.
Programın amaçları;
1-Arı ve Arı ürünleri alanında eğitim almış üniversite mezunlarına gelişen teknoloji ve gereksinimler doğrultusunda ileri düzeyde bilgi ve beceri kazandırmak,
2-Arı yetiştiriciliği, arı hastalıkları, arı genetiği ve bu bilgilere dayalı biyoteknoloji alanlarında ülkede yeterli bilgi birikimini sağlamak ve ülke gereksinimleri için evrensel bilime katkıda bulunmayı amaçlayan ve bu potansiyele sahip kaliteli araştırmacılar yetiştirmek,
3- Palinoloji, bitki florası, iklim, toprak su kaynakları gibi arıcılığa etkili faktörlerin detaylı bir şekilde araştırılmasına olanak sağlamak,
4-Arıcılıkla ilgili sosyo-ekonomik kalkınma modeline ilişkin araştırmaların yapılması,
5- Farklı lisans programlarından gelebilecek olan öğrencileri birleştirici ve yeterince güçlü bir eğitim tabanı oluşturmak, ayrıca Arı Biyolojisi, Genetik, Mikrobiyoloji ve Biyoteknoloji alanında doktora düzeyine hazırlayıcı eğitim olanaklarına imkân veren bir yapıyı sağlamaktır.